Główne zaburzenia odżywiania:
Jadłowstręt psychiczny (anorexia nervosa) przejawia się jako nieprawidłowe nawyki żywieniowe polegające na:- ograniczeniu podaży energetycznej (poprzez unikanie jedzenia), co prowadzi do znacznego obniżenia wagi ciała oraz – charakterystyczne wzorce myślenia i zachowania – głównie intensywny strach przed przybraniem na wadze/otyłością (obsesyjne myślenie na temat jedzenia), – zaburzenia w doświadczaniu obrazu ciała: nadmierny wpływ wagi i kształtu ciała (lub poszczególnych jego części) na samoocenę, a także utrzymująca się nieświadomość zbyt niskiej wagi ciała (stałe poczucie bycia „za grubą/za grubym”, pomimo niskiej wagi).
Żarłoczność psychiczna (bulimia nervosa) to zaburzenie polegające na występowaniu naprzemiennie dwóch okresów: objadania się i oczyszczania. Z powodu impulsu/narastającego napięcia oraz braku uważności i rozumienia tego stanu, osoba traci kontrolę nad ilością spożywanego jedzenia. Następnie pozbywa się zawartości żołądka poprzez wymuszanie wymiotów, stosowanie środków przeczyszczających lub odwadniających, intensywnych ćwiczeń lub okresowych głodówek – po to, aby nie przytyć.
Pica, to zaburzenie polegające na spożywaniu (lizaniu, żuciu) substancji niejadalnych, takich jak: piasek, gips, farba, ziemia, papier, kora, ołówki, materiał. Może być symptomem zaburzeń rozwoju u dzieci i młodzieży.
Zaburzenia z napadami objadania się (binge eating) to najczęściej występujące zaburzenie odżywiania. Przejawia się epizodami nagłego objadania się (bez strategii kompensacyjnych), które cechują – przyjmowanie bardzo dużych ilości pożywienia (często ilościowo i jakościowo innego niż zwyczajowe menu) ze współtowarzyszącym uczuciem utraty kontroli nad tym (niemożność zaprzestania jedzenia).
Ortoreksja określana bywa jako wypaczone podejście do zdrowego odżywiania, jest to obsesyjno-kompulsywne zaburzenie o podłożu psychicznym, polegające na przesadnym skupieniu na zdrowym sposobie odżywiania. Osoba cierpiąca na ortoreksję zwraca szczególną uwagę na jakość spożywanych produktów (dokładnie czyta etykiety produktów) oraz technikę i sprzęt użyty do jej przygotowania. Koncentracja na spełnianiu wygórowanych kryteriów żywieniowych wiąże się rygorystycznym podejściem – osoby z ortoreksją reagują silną frustracją, poczuciem winy i pogardą do siebie, gdy nie uda im się spełnić swoich perfekcjonistycznych założeń.
Wszystkie rodzaje zaburzeń odżywiania mają podłoże psychiczne. Oznacza to, że rozwijają się na skutek emocjonalnych problemów a ich rozumienie jest złożone. Historia chorowania każdej osoby wymaga poszukiwania indywidualnych wyjaśnień aby ustalić odpowiednią diagnozę i plan leczenia.
W terapii zaburzeń odżywiania zazwyczaj pomocne są:
- teorie psychologiczne związane z relacją i tworzeniem więzi z najbliższymi opiekunami w dzieciństwie,
- umiejętności regulacji emocji i kontroli impulsów,
- sposób przeżywania lęku i potrzeba nadmiernej kontroli,
- rola systemu rodzinnego i granic w jego obrębie,
- istnienie wydarzeń o charakterze traumy relacyjnej,
- wpływ kultury i presji otoczenia, mediów,
- czynniki biologiczne i genetyczne.